Γαΐτης Γιάννης

Γαϊτης Γιάννης [1923-1984]

Ο Γιάννης Γαΐτης (1923-1984) γράφτηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών το 1942, με δάσκαλο τον Κωνσταντίνο Παρθένη. Ως φοιτητής επηρεάστηκε έντονα από τις καλλιτεχνικές ανησυχίες μιας γενιάς που έτρεχε με λαχτάρα στο νεοσύστατο τότε θέατρο Κουν. Στο σπίτι του, στην οδό Μαυρομματαίων, ο νεαρός Γαΐτης έκανε την πρώτη του έκθεση, το 1944, στην οποία οι επιρροές των μετά-ιμπρεσιονιστών είναι εμφανείς.Ο καλλιτέχνης εκφράστηκε με ποικίλες καλλιτεχνικές τάσεις - γεωμετρικές, κυβιστικές, σουρεαλιστικές, εξπρεσιονιστικές, και τον κέρδισε για ένα διάστημα η Αφηρημένη Τέχνη.

Το όνειρό του να ζήσει στο Παρίσι θα πραγματοποιηθεί τη δεκαετία του '50. Έκτοτε μοίραζε τον καιρό του μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας, έως το 1974, οπότε επέστρεψε στην Ελλάδα παγκόσμια πλέον αναγνωρισμένος και με πλήθος εκθέσεων στο ενεργητικό του. Τα στυλιζαρισμένα "ανθρωπάκια" του, σύμβολα της αλλοτρίωσης και της μαζικοποίησης του σύγχρονου ανθρώπου, αποτελούν το σήμα κατατεθέν της καλλιτεχνικής του έκφρασης. Στο απόγειο της δόξας του, στις αρχές της δεκαετίας του '80, έκανε εκθέσεις σε όλο τον κόσμο. Λίγο πριν από το θάνατό του, η Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας οργάνωσε προς τιμήν του καλλιτέχνη μια μεγάλη αναδρομική έκθεση.

Γαΐτης Γιάννης :

 Βιογραφικό

Ο Γιάννης Γαΐτης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1923.

Πραγματοποίησε σπουδές στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, από την οποία αποφοίτησε το 1951. Τρία χρόνια αργότερα βρίσκεται στο Παρίσι, όπου πραγματοποίησε περαιτέρω σπουδές στην École des Beaux-Arts και στην Académie de la Grande Chaumière. Έκτοτε έζησε και έδρασε μεταξύ Αθηνών και Παρισιού. Ο Γιάννης Γαΐτης υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ομάδας «Ακραίοι», καθώς και μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος.Πρωτοπαρουσίασε το έργο του στο ελληνικό κοινό το 1944 στην Γκαλερί «Παρνασσός», ενώ η πρώτη του συμμετοχή σε ομαδική έκθεση ήταν το 1948 στην Πανελλήνια Έκθεση.Από το 1968 και εξής, μπορεί να σημειώσει κανείς την επιβολή στο έργο του Γαΐτη ενός μόνο θέματος, που θα παίξει καταλυτικό ρόλο σε όλη την επόμενη καλλιτεχνική του δημιουργία. Με εκπληκτική συνέχεια και συνέπεια επέρχεται η τυποποίηση της ανθρώπινης μορφής με στόχο να γίνει ένας εικαστικός μύθος, που θα αντικατοπτρίζει το χαρακτήρα μιας ολόκληρης εποχής.

Εκτός του θεματικού περιορισμού, σημειώνεται και η επιλογή ενός περισσότερου γεωμετρικού λεξιλογίου τόσο στην απόδοση των μορφών, όσο και στην ανάπτυξη του χώρου.

Με αυτόν τον τρόπο γίνεται απόλυτα σαφής η αξιοποίηση σύγχρονων αναζητήσεων, η σχηματοποίηση, η χρήση αφηρημένων τύπων και η αυστηρή κονστρουκτιβιστική οργάνωση, που κάνει τα «ανθρωπάκια» να μην έχουν καμία επαφή μεταξύ τους, να έχουν χάσει τα χαρακτηριστικά τους και να έχουν μεταβληθεί σε απρόσωπη μάζα.

Ανθρώπινο τοπίο, 1977

Από το 1975 οι σχηματοποιημένες μορφές πολλαπλασιάζονται και ενοποιούνται με αποτέλεσμα τη δημιουργία ανθρώπινων τοπίων. Ο ομαδοποιημένος κόσμος, η μηχανοποιημένη κοινωνία, η απόλυτη επιβολή της ποσότητας στην ποιότητα γίνονται καθρέφτης της εποχής. Η ειρωνική διάθεση του καλλιτέχνη φάινεται πως μεταπλάθεται σε κριτικό πνεύμα, καθώς μας δίνει, όπως πολύ σωστά σημειώνει ο Χρήστου, έναν κόσμο χωρίς πρόσωπα, σε ένα χώρο που μας συνθλίβει και με τον άνθρωπο να φαίνεται ανήμπορος να δαμάσει δυνάμεις που έφερε κοντά του.
Αποτελεί κοινό τόπο ότι ο Γιάννης Γαΐτης υπήρξε ένας εκ των πρωτοπόρων καλλιτεχνών, με διεθνείς διακρίσεις και, ουσιαστικά, ο πρώτος που επιβεβαίωσε την άποψη ότι ο καλλιτέχνης επηρεάζεται και ταυτόχρονα επηρεάζει την εποχή του και τον κόσμο του. Παίρνει και ταυτόχρονα δίνει, δέχεται και εκφράζει τα στοιχεία που ζουν γύρω του, αλλά και μέσα του. Γι' αυτό μας δίνει πάντοτε την πορεία ενός πολιτισμού, όπως τον τροποποιεί η δημιουργία του.
Έκτοτε ακολούθησαν μια σειρά ατομικών και ομαδικών εκθέσεων σε διάφορες χώρες του κόσμου: Ελλάδα, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Βραζιλία, Κύπρος, Αυστρία, Ηνωμένες Πολιτείες κ.α.

Ο Γιάννης Γαΐτης πέθανε στην Αθήνα το 1984.