Λαζόγκας

Γεννήθηκε στην Λάρισα το 1945.

Σπούδασε στην πολυτεχνική σχολή του Αριστοτελείου πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης με δάσκαλο στην ζωγραφική τον Χ. Λεφακη.

Συνέχισε τις σπουδές του στην Ecole des Arts Decoratifs στο Παρίσι , οπού δεχθηκε επιρροές από τα καλλιτεχνικά κινήματα της δεκαετίας του 70.

Αν και καλλιτέχνης με εξαιρετική ρεαλιστική αντίληψη ,την περιγραφικότητα και όταν αυτή χρησιμοποιείται έρχεται να τονίσει το αφηρημένο σχέδιο και να υποδηλώσει την αρχέγονη και συνάμα μαγική διάσταση του τρισδιάστατου όγκου.

Από το 1970 διδάσκει σχέδιο και ζωγραφική στην αρχιτεκτονική σχολή αριστοτέλειου πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης.

Μία σειρά από σεντόνια, κολάζ, σχέδια, σβησίματα, διαγραφές, τυπώματα, κατασκευές και βίντεο συνθέτουν την έκθεση του Γιώργου Λαζόγκα, με τίτλο «Errata», που παρουσιάστηκε στην γκαλερί Ζουμπουλάκη το 2012.

Επιχειρώντας -με την αποσπασματικότητα των έργων του- την ανατροπή μιας παγιωμένης αντίληψης και δικαιώνοντας την επίγνωση πως το άπαξ πραγματούμενο λάθος δύναται να επαναληφθεί δημιουργικά, ο Γιώργος Λαζόγκας μιλά για τα λάθη στην τέχνη και τη ζωή.

Τι παρουσιάστηκε στην έκθεση «Errata»;

Την εκδοχή παρέμβασης, διόρθωσης, επαναδιαπραγμάτευσης ενός προγενέστερου έργου. Η εποχή και οι ημέρες που ζούμε, επιβάλλουν σε όλους μας –μηδενός εξαιρουμένου- το κοίταγμα προς τα πίσω. Στο ερώτημα, αν αυτό είναι δυνατόν να συμβεί και σε ένα έργο τέχνης, λέω πως ναι. Το έργο τέχνης ζει και βιώνεται πέραν της εποχής του, συμμετέχει με τον δικό του τρόπο στο διαχρονικό γίγνεσθαι. Είναι ευτυχία για τον καλλιτέχνη να δημιουργεί π.χ. πλάι σε ένα έργο του 2000, ένα νεότερο έργο, που προκύπτει από τη μήτρα του προηγούμενου, με δώδεκα χρόνια διαφορά. Το κάθε έργο γεννά το «errata» και το «errata» τα επόμενα.

Ποιοι είναι οι συμβολισμοί του τίτλου;

Να δούμε τα λάθη, τις παραλείψεις, τις άγνοιες, τις υπερτιμήσεις, τις επιπολαιότητες, να διαγράψουμε τις ευκολίες και να γνωριστούμε σοβαρά με τον εαυτό μας, τους φίλους και τη σημερινή πραγματικότητα. «Errata» σημαίνει: παροράματα, λάθη ή αβλεψίες και συνήθως παρατίθενται στο τέλος του βιβλίου.

Πώς εξακολουθεί να λειτουργεί δημιουργικά ένα έργο, που έχει ήδη συντελεστεί;

Και μόνο η ύπαρξή του αποτελεί και δίνει το έναυσμα σε μια νέα αφετηρία και όχι μόνο για τον ίδιο το δημιουργό του, αλλά και για την ιστορία. Πόσους από μας δεν έσπρωξε ένα έργο του Πικάσο, του Ντυσάν, του Μάλεβιτς; Αλλά πέραν αυτών, το ίδιο το έργο απαιτεί -όπου κι αν βρίσκεται, είτε στο μουσείο, είτε στον τοίχο ενός σπιτιού- να διεκδικεί ζωντανή την παρουσία του, διαφορετικά δεν μιλάμε για έργο τέχνης. Αυτό, λοιπόν, το έργο βρίσκεται συνεχώς εν εξελίξει, μέσα από τις διαφορετικές αναγνώσεις κάθε φορά. Αυτό είναι το μυστήριο, αλλά και το μυστικό του.

Όταν ένα έργο τα λέει όλα εξαρχής, δεν αφήνει περιθώρια να ανακαλύψεις τίποτε περισσότερο εκ των υστέρων. Εγώ δεν γράφω αστυνομικό μυθιστόρημα, που τελειώνει, όταν αποκαλύπτεται ο ένοχος.

Στο απόλυτα απεριόριστο πεδίο της τέχνης, κάθε λάθος είναι ο σπόρος για τη γέννηση μιας νέας μετουσίωσης;

Ακριβώς. Πιθανόν, το λάθος να γεννήσει μια απρόβλεπτη εικόνα και έτσι σε προτρέπει σε αναθεωρήσεις, σε οδηγεί σε νέες εκδοχές, που δεν είχες φανταστεί και αυτό θεωρώ πως είναι εξαιρετικά δημιουργικό.

Στη ζωή μας, πώς ορίζεται το σωστό και το λάθος; Είναι κάτι καθαρά υποκειμενικό και σχετικό;

Συνήθως, οι κοινωνίες και οι εκάστοτε ηθικές θέτουν τα όρια, τα οποία συνεχώς μετατοπίζονται. Το σωστό και το λάθος είναι οι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος. Να θυμηθούμε ότι και τα νομίσματα αλλάζουν. Η υποκειμενική τους θεώρηση είναι δεδομένη καθώς επίσης και η κοινωνική.

Αναλογιζόμενος την κατάσταση, στην οποία έχει περιέλθει η χώρα μας, αλλά και τον τρόπο πλεύσης που ακολουθούμε, θεωρείτε ότι είμαστε ανεπίδεκτοι μαθήσεως;

Στον σωστό δρόμο, με απεριόριστα λάθη. Θέλουμε να ανήκουμε στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Αυτούς θεωρούμε συγγενείς μας, αλλά παραβλέπουμε τη θέση και τον ρόλο μας ανάμεσα τους. Νομίζω πως είναι μακριά η θητεία μας στη σοβαροφάνεια και ξεχάσαμε τη σοβαρότητα. Ορισμένες φορές, σκέφτομαι τον Έλληνα μιας άλλης εποχής. Το ήθος, τη δύναμη -αν και πάμφτωχος- να τα βάλει με όλα τα θηρία, την εντιμότητα, τη δυνατότητα να αξιοποιεί το πολυμήχανο του Οδυσσέα, και λέω: αυτές οι αρετές θα επανέλθουν, γιατί τίποτε δεν χάνεται.

Καιρός είναι να πάψουμε να βλέπουμε πρώτα τα λάθη των άλλων και να ξεχνάμε τα δικά μας. Σίγουρα, η αυτογνωσία είναι μια Μέδουσα. Αν την αντικρίσεις κατάματα, μπορεί να σε πετρώσει. Γι' αυτό καταφεύγουμε στην ευκολία να τα «ρίχνουμε στους άλλους». Η ευκολία -νόθο του λαϊκισμού- είναι ένα βήμα πριν το χάος.

ΓΙΩΡΓΟΣ Σ. ΚΟΥΛΟΥΒΑΡΗΣ